Adam Dobrodzicki

---

Życiorys

Adam Dobrodzicki przyszedł na świat 18 kwietnia 1883 roku w rodzinnym mieście, Wadowicach. Urodził się w rodzinie Ignacego, urzędnika, i Izabeli z Franzów. Miał młodszego brata, Jerzego Kazimierza (1884–1934), który zasłynął jako generał brygady Wojska Polskiego.

Po zakończeniu nauki w gimnazjum męskim i przystąpieniu do egzaminu dojrzałości w 1902 roku, Dobrodzicki zdecydował się na przeprowadzkę do Krakowa. Tam podjął studia z zakresu historii na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz historii sztuki w Akademii Sztuk Pięknych. W tym okresie aktywnie angażował się w działalność grupy Bratnia Pomoc.

W 1907 roku, Adam Dobrodzicki zawarł fikcyjny związek małżeński z Wandą Krahelską, kobietą o silnych poglądach politycznych. Ten ruch był podyktowany chęcią zapewnienia jej obywatelstwa austriackiego, co miało chronić ją przed represjami ze strony władz carskich. Jednakże małżeństwo nie trwało długo – w 1908 roku rozwiodła się z powodu uniewinnienia Krahelskiej.

Dalsza część edukacji Dobrodzickiego przebiegała pod znakiem zaangażowania w życie akademickie, w tym inicjatywy związane z powstawaniem kół samokształceniowych w Akademii Sztuk Pięknych. Brał również czynny udział w budowie pomnika Jana Matejki w Krakowie oraz w starał się wypełnić testament Jana Stanisławskiego, który wyrażał pragnienie wybudowania nowoczesnego domu studenckiego dla krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Po ukończeniu studiów Dobrodzicki kontynuował naukę w Paryżu i uczestniczył w plenerach malarskich w Bretanii. Po powrocie do Krakowa, zdobył zlecenie na ilustrację powieści Tadeusza Micińskiego. W 1912 roku otrzymał również pierwsze miejsce w konkursie na projekt polichromii w katedrze Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kamieńcu Podolskim. W tym samym roku wszedł do Związku Strzeleckiego, gdzie zakończył kurs oficerski.

W trakcie I wojny światowej Dobrodzicki przebywał w II baonie 1 pułku piechoty Legionów Polskich, później przeniósł się do 2 kompanii II baonu 5 pułku piechoty i w końcu służył w 7 pułku piechoty. W 1917 roku osiągnął stopień podporucznika, a podczas tzw. kryzysu przysięgowego był internowany w Beniaminowie. Wkrótce został oficerem w Komendzie Głównej Polskiej Organizacji Wojskowej, mając siedzibę w Krakowie.

W 1918 roku, Adam Dobrodzicki wstopił w szeregach Naczelnego Wodza, Józefa Piłsudskiego, w stopniu majora. Zyskane wówczas stanowisko redaktora miesięcznika „Rzeczy piękne” dało mu możliwość promowania twórczości artystów, którzy walczyli w Legionach, co pozwoliło im na powrót do aktywności twórczej. Jednocześnie prowadził wykłady w Oficerskiej Szkole Piechoty, specjalizując się w historii Legionów Polskich.

W 1920 roku, Dobrodzicki osiedlił się w Warszawie, wynajmując mieszkanie w Milanówku, w domu rodziny Rufina Morozowicza. Wraz z tą przeprowadzką został potwierdzony w stopniu majora piechoty, mając datę starszeństwa na 1 czerwca 1919 roku. W kolejnych latach, w 1923 i 1924, był oficerem rezerwy 72 pułku piechoty. Krótko potem powrócił do służby czynnej, a we wrześniu 1927 roku przeszedł do kadry oficerów piechoty, oddając się do dyspozycji szefa Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych.

W latach 1927/28 i 1928/29 Dobrodzicki sprawował stanowisko wykładowcy geografii w Szkole Podchorążych Piechoty. Na własną prośbę został zwolniony z aktywnej służby 31 maja 1929 roku. W 1934 roku, mając status oficera pospolitego ruszenia, pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Nowy Targ, mając przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V.

Od 1921 roku Dobrodzicki współpracował ściśle z Juliuszem Osterwą. Dnia 23 lutego 1922 roku, w Teatrze Reduta zrealizował przedstawienie „Ulica Dziwna” w oparciu o tekst K.A. Czyżowskiego, które spotkało się z ogromnym zainteresowaniem i kontrowersjami w ówczesnej prasie oraz w opinii publicznej. W 1926 roku nawiązał współpracę ze Spółdzielnią Artystów ŁAD, projektując kilimy we współpracy z Heleną Bukowską-Szlekys. W 1929 roku objął stanowisko dyrektora Państwowej Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem, którym kierował do 1936 roku, kiedy to został mianowany naczelnikiem wydziału wychowania w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Adam Dobrodzicki był również zaangażowany jako prezes oddziału Związku Legionistów Polskich. Udało mu się przetrwać powstanie warszawskie, jednak trafił do obozu przejściowego Dulag 121. Zmarł 10 października 1944 roku w Błaszkowie, zostawiając po sobie bogaty dorobek artystyczny i społeczny. Ostatecznie został pochowany na cmentarzu w Odrowążu.

W dniu 30 lutego 1926 roku poślubił Wandę Czarnocką, działaczkę niepodległościową, odznaczoną Medalem Niepodległości (23 grudnia 1933).

Ordery i odznaczenia

W uznaniu za heroiczne działania Adama Dobrodzickiego, przyznano mu szereg prestiżowych odznaczeń. Oto lista jego wyróżnień:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6675, otrzymany 17 maja 1922,
• Krzyż Niepodległości, przyznany 13 kwietnia 1931,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 2 maja 1922,
• Krzyż Walecznych, odebrany trzykrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 28 czerwca 1939,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.

---

Oceń: Adam Dobrodzicki

---