Carl Korn

---

Życiorys

Carl Korn, znany również jako Karpel Korn, przyszedł na świat w Wadowicach w rodzinie żydowskiego kupca Simona Korna, który żył w latach około 1815–1901, oraz Cäcilie Zilki, z domu Adler (1829–1884). Po przeprowadzce z galicyjskich Wadowic do Bielska, gdzie zdecydowaną większość stanowili postępowi niemieccy Żydzi, Korn zmienił swoje jidyszowe imię na Carl. Jego edukacja rozpoczęła się w szkole w Opawie, którą ukończył z najwyższymi wyróżnieniami. Po zakończeniu nauki kontynuował kształcenie na Politechnice w Karlsruhe oraz na Politechnice i Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, gdzie studiował pod okiem znakomitych profesorów architektury, Heinricha von Ferstela i Theophila von Hansena.

W swojej karierze pełnił funkcję asystenta w szkole technicznej w Brnie, a następnie w Bielsku. Jego działalność stała się najbardziej rozpoznawalna dzięki firmie budowlano-architektonicznej „Karl Korn”, która otrzymała koncesję na prowadzenie działalności w 1882 roku. Po śmierci Carla Korna firma nadal funkcjonowała, zachowując swoją pierwotną nazwę, lecz pod kierownictwem jego syna, Felixa. Korn posiadał również cegielnię, kamieniołom znajdujący się w Straconce, który wcześniej należał do jego brata, Juliusza, oraz tartak. W latach między 1889 a 1904 zarządzał hotelem Kaiserhof, który obecnie nosi nazwę President, zlokalizowanym w Bielsku.

W uznaniu dla jego znaczących osiągnięć w budownictwie, Carl Korn został odznaczony tytułem cesarsko-królewskiego radcy budowlanego przez cesarza Austrii, Franciszka Józefa I. Jego zaangażowanie w działalność społeczną objawiało się przez sprawowanie funkcji przewodniczącego Towarzystwa Budowlanego oraz bycie jednym z założycieli Związku Wsparcia przy Uniwersytecie Wiedeńskim. Był także członkiem korporacji Franconia oraz zasiadał w Zarządzie Izraelickiej Gminy Wyznaniowej w Bielsku. Jako filantrop, Korn aktywnie wspierał finansowo ubogie dzieci oraz studentów, niezależnie od ich wyznania. W jego firmie funkcjonowała nawet własna jednostka straży pożarnej, co w owym czasie było rzadko spotykane.

Paula z domu Tugendhat (1858–1929) była jego żoną, z którą doczekał się trzech synów: Felixa, Ottona i Fritza. Zmarł w Bielsku, a jego ciało spoczywa obok żony na cmentarzu żydowskim przy ulicy Cieszyńskiej. W trakcie II wojny światowej jego grobowiec doświadczył dewastacji, a nagrobek został skradziony. Rodzina jednak zdołała ufundować nowy pomnik, który został odsłonięty 9 września 2009 roku, a jego autorem jest Andrzej Strączek. Na nowym nagrobku upamiętniono również syna Carla, Felixa, oraz jego żonę, Stefanię, którzy zmarli w czasie wojny w Kazachstanie. W 1998 roku władze Bielska-Białej zaszczyciły Carla Korna ulicą noszącą jego imię. Rodzina Korna kontynuuje swoje życie w Bielsku-Białej aż do dnia dzisiejszego.

Główne dzieła

Carl Korn jest znanym architektem, którego dzieła można odnaleźć w różnych miastach Polski, w szczególności w Bielsku-Białej.

W Bielsku-Białej można zobaczyć jego znaczące realizacje, w tym:

• Dworzec Główny,
• Hotel President,
• Budynek Poczty Głównej,
• Budynek Sądu Rejonowego,
• Szpital Miejski, obecnie Szpital Ogólny im. dr Edmunda Wojtyły,
• Budynek Komunalnej Kasy Oszczędności (dawna restauracja „Patria”),
• Kamienice przy ul. 3 Maja,
• Kamienice przy ul. Mickiewicza,
• Kamienice przy ul. 11 Listopada,
• Budynek straży pożarnej przy ul. Sobieskiego,
• Budynek straży pożarnej przy pl. Ratuszowym,
• Willa Theodora Sixta,
• Synagoga przy ul. 3 Maja,
• Synagoga przy ul. Krakowskiej,
• Dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim,
• Schronisko na Szyndzielni.

Oprócz tego, Carl Korn ma swoje ślady również w innych miastach, gdzie dostrzegamy takie budowle jak:

• Stara Warzelnia w Browarze Żywieckim,
• Wielka Synagoga w Oświęcimiu,
• Synagoga w Wadowicach,
• Synagoga w Andrychowie,
• Hotel Royal w Krakowie,
• Fabryka Mebli Giętych w Jasienicy,
• Kościół rzymskokatolicki pw. Jana Chrzciciela w Choczni,
• Kościół rzymskokatolicki pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Krzeszowie koło Żywca,
• Kościół rzymskokatolicki pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Porąbce koło Kęt,
• Kościół rzymskokatolicki pw. Szymona i Judy Tadeusza w Kozach koło Bielska-Białej.

---

Oceń: Carl Korn

---