Edwin Jędrkiewicz, urodzony 16 kwietnia 1889 roku w Wadowicach, to postać znana jako polski poeta, prozaik, dramatopisarz oraz tłumacz.
Twórczość Jędrkiewicza jest bogata i różnorodna, a jego wkład w literaturę polską jest nieoceniony. Zmarł 4 września 1971 roku w Mediolanie, pozostawiając po sobie trwały ślad w kulturze.
Życiorys
Pierwotnie nosił imię Rosenfeld, które odziedziczył po swoim ojcu Wiktorze. Po matce, Amelii z Jędrkiewiczów, przyjął nazwisko Jędrkiewicz. Ukończył swą edukację w szkole średniej w Lwowie, a następnie podjął studia na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza, gdzie zgłębiał filologię klasyczną oraz filozofię.
W swojej karierze zawodowej pracował jako nauczyciel zarówno w Lwowie, jak i w Ołomuńcu. W 1914 roku jego życie uczuciowe połączyło się z Stefanią Brylińską poprzez zawarcie związku małżeńskiego. W latach 1920–1924 piastował zaszczytną funkcję prezesa lwowskiego Związku Literatów. Dodatkowo, był reprezentantem na zjeździe Związku Zawodowego Literatów Polskich, który odbył się 4 lutego 1922 roku w Warszawie.
Pod koniec lat 20. XX wieku zdecydował się na przeniesienie do Gdańska, gdzie aktywnie angażował się w życie kulturalne i edukacyjne, pracując w miejscowym gimnazjum oraz organizując wydarzenia teatralne. W czasie II wojny światowej, gdy Lwów został zajęty przez ZSRR, spędził pewien czas w Lwowie, gdzie uczył w szkole średniej, a także przebywał w Jaremczach. W roku 1944 został zmuszony do ewakuacji przez Niemców na Węgry.
Po powrocie do Polski osiedlił się w Gdańsku, gdzie kontynuował pracę nauczycielską. W tym czasie pełnił również rolę kustosza Biblioteki Miejskiej i był jednym z aktywnych organizatorów życia kulturalnego na Wybrzeżu, a w latach 1946–1948 sprawował funkcję pierwszego prezesa gdańskiego oddziału Związku Literatów Polskich. Od 1951 roku mieszkał w Poroninie, gdzie zmarł podczas wizyty w Mediolanie. Jego prochy spoczęły w Torre Pellice we Włoszech.
W swoich dziełach eksplorował istotne zagadnienia psychologiczno-moralne, a jego twórczość charakteryzowała się bogatą symboliką oraz metaforyką. Często sięgał po konwencje fantastyczne. Jako tłumacz przetłumaczył z łaciny między innymi dzieła Apuleiusa i Erazma z Rotterdamu, a także pisma Andrzeja Frycza Modrzewskiego, w tym jego prace dotyczące reformy Rzeczypospolitej. Przygotował także Antologię poezji polsko-łacińskiej z lat 1470–1543.
Twórczość (wybór)
Edwin Jędrkiewicz był utalentowanym twórcą, którego dzieła w znaczny sposób wpłynęły na polską literaturę. Niektóre z jego najważniejszych prac to:
- „Saul król” (1923) – dramat,
- „Czerwony młyn” (druk fragmentów 1920–1921) – dramat,
- „Świątki i centaury” (1921, II wyd. 1958) – opowiadania,
- „Pieśń o ogniu i wodzie” (1924) – poezje,
- „Jędrek i szczęście” (1929) – opowiadania,
- „Sąd” (1934) – opowiadania,
- „Droga z Martynowic” (1938) – powieść,
- „Gra” (1960) – opowiadania,
- „Daimonion Ti” (1962) – powieść,
- „Kukły mistrza Damiana” (1966) – powieść,
- „Wender, wender, aryjani!” (1968) – powieść.
Jego różnorodność gatunkowa, obejmująca dramaty, opowiadania, poezje oraz powieści, świadczy o bogatym dorobku artystycznym i literackim. Każde z tych dzieł wnosi coś wyjątkowego do polskiej kultury.
Tłumaczenia (wybór)
W poniższej sekcji przedstawiamy wybór tłumaczeń autorstwa Edwina Jędrkiewicza, które obejmują różnorodne dzieła literackie i filozoficzne.
- Benito Mussolini, Mowy,
- Apuleius, Metamorfozy, albo Złoty osioł,
- Andrzej Frycz Modrzewski, Dzieła wszystkie,
- Erazm z Rotterdamu, Pochwała głupoty,
- Andrzej Wiszowaty, O religii zgodnej z rozumem,
- Andrzej Krzycki, Poezje; Dzieła wszystkie.
Przypisy
- M.P. z 1937 r. nr 257, poz. 407 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej za granicą”.
- Wiadomości bieżące. Z miasta. O byt literatów. „Kurjer Warszawski”, s. 4, Nr 39 z 08.02.1922 r.
- a b StanisławS. Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1983, s. 303.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Gabriela Molesztak | Aleksandra Opalińska | Michał Sikorski (aktor) | Berta Lask | Halina Filek-Marszałek | Tomasz Sordyl | Ada Sari | Bogusław Skawina | Janina Brzostowska | Rafał Bujnowski | Carl Korn | Maria Kowalska (aktorka) | Rudolf Schwarz | Bolesław Karpiński | Jarosław Kłaput | Stefan Kołomłocki | Aleksander Migo | Adam Dobrodzicki | Witold Kłębkowski | Mieczysław KotlarczykOceń: Edwin Jędrkiewicz