Zbigniew Nawrocki (historyk)

---

Życiorys

W latach 1981–1987 Zbigniew Nawrocki odbył studia historyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie. Jego praca magisterska, dotycząca tematu szkolnictwa wojskowego w Królestwie Polskim w latach 1815-1830, powstała pod kierunkiem prof. Władysława Ćwika. Od 1981 roku czynnie angażował się w opozycję w okresie PRL, stając się członkiem Niezależnego Zrzeszenia Studentów, a pod koniec tego samego roku uczestniczył w Komitecie Strajkowym w swojej uczelni.

W 1998 roku zdobył tytuł doktora, opierając się na badaniach dotyczących organów bezpieczeństwa publicznego w województwie rzeszowskim w latach 1944–1949, a jego obrona miała miejsce na Uniwersytecie Jagiellońskim pod opieką prof. Jana Drausa. Od września 2000 roku pełnił funkcję dyrektora oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie.

W latach 2006-2010 Nawrocki sprawował obowiązki dyrektora Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN w Warszawie, a następnie zajął stanowisko dyrektora Centralnego Ośrodka Szkoleniowego ABW. W latach 2006-2010 liderował polsko-ukraińskiej grupie roboczej historyków i archiwistów, która specjalizowała się w badaniach oraz wydawaniu publikacji źródłowych w serii „Polska i Ukraina w latach 30. i 40. XX wieku. Nieznane dokumenty z archiwów służb specjalnych”. Jako wykładowca zasiadał w Państwowej Wyższej Szkole Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu od roku akademickiego 2001/2002.

Nawrocki był również wiceprzewodniczącym Kapituły Nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej”. Jego publikacje miały na celu rozwój wiedzy w dziedzinie historii najnowszej. Wypełniał rolę sekretarza redakcji pisma naukowego „Studia Rzeszowskie” przez pierwsze dziesięć tomów. Zainicjował wydanie i został redaktorem naczelnym tomów 1-9 periodyku „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989”. Pracował również jako sekretarz oraz redaktor naczelny czasopisma „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” (tomów 5–13) i zasiadał w radzie programowej „Pamięć i Sprawiedliwość”.

Zmarł nagle 1 lipca 2017 roku i znalazł wieczny spoczynek na cmentarzu w Chmielniku. Był mężem Ewy Leniart, która również pełniła funkcję dyrektora oddziału IPN w Rzeszowie.

Publikacje

Oto wybór publikacji autorstwa Zbigniewa Nawrockiego, które w znaczący sposób przyczyniły się do wiedzy na temat historii Polski oraz działań aparatu bezpieczeństwa w latach powojennych.

• Zamiast wolności. UB na Rzeszowszczyźnie 1944–1949 (1998),
• Przeciw Solidarności 1980–1989. Rzeszowska opozycja w tajnych archiwach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (2000),
• Rozpracowanie i likwidacja Rzeszowskiego Wydziału WiN w dokumentach UB (1945–1949),
• Rok pierwszy: powstanie i działalność aparatu bezpieczeństwa publicznego na Rzeszowszczyźnie (sierpień 1944–lipiec 1945),
• Współpraca SB MSW PRL z KGB ZSRR w latach 1970–1990. Próba bilansu, Zbigniew Nawrocki (red.), Centralny Ośrodek Szkolenia ABW, Emów 2013, ISBN 978-83-929271-4-3.

Odznaczenia i wyróżnienia

Zbigniew Nawrocki, jako uznawany historyk, zdobył szereg prestiżowych nagród i odznaczeń, które podkreślają jego wkład w badania nad historią Polski.

• Nagroda im. Jerzego Łojka, przyznana w 2000 roku,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, odznaczony 6 kwietnia 2009 roku, na podstawie postanowienia Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, za wybitne zasługi w dokumentowaniu i upamiętnianiu prawdy o najnowszej historii Polski.

---

Oceń: Zbigniew Nawrocki (historyk)

---