Janusz Smaza

Nauka i edukacja

Janusz Stefan Smaza to uznany konserwator dzieł sztuki, który urodził się 26 września 1956 roku w Wadowicach. Od lat jego nazwisko jest związane z profesjonalną opieką nad cennymi zabytkami, a jego specjalizacja to konserwacja kamienia.

Oprócz praktyki, Janusz Smaza jest również wykładowcą akademickim. Pracuje w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem z młodymi artystami. Jego osiągnięcia w dziedzinie konserwacji są dowodem na jego zaangażowanie w ochronę oraz promowanie sztuki i kultury.

Życiorys

Janusz Smaza to postać o bogatym dorobku artystycznym. Ukończył Szkołę Kenara, gdzie zdobywał pierwsze umiejętności w dziedzinie sztuki. W 1984 roku z sukcesem zakończył swoje studia na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Po ukończeniu studiów pozostał na uczelni, gdzie prowadził działalność naukową, a w 1993 roku uzyskał stopień doktora.

W latach 1993–2000 był kierownikiem Katedry Konserwacji i Restauracji Rzeźby Kamiennej i Elementów Architektury. Następnie, w okresie 2000–2014, objął stanowisko kierownika Pracowni Technologii Konserwatorskiej i Inwentaryzacji. Od 2014 roku pełni funkcję kierownika Pracowni Konserwacji i Restauracji Rzeźby Gipsowej i Sztukaterii na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki. W 2014 roku uzyskał także stopień doktora habilitowanego, a w 2021 roku otrzymał tytuł profesora w dziedzinie sztuki.

Janusz Smaza miał okazję pracować przy istotnych projektach konserwatorskich, w tym na Cmentarzu Obrońców Lwowa, w kolegiacie św. Wawrzyńca w Żółkwi oraz w kościele pw. św. Mikołaja w Kamieńcu Podolskim. W latach 1995–2003 stał na czele grupy konserwatorów działających w ramach Stowarzyszenia Wspólnota Polska, gdzie zajmowali się rozpoznawaniem, zabezpieczaniem oraz konserwacją cennych kresowych zabytków.

Do wybranych obiektów, które zostały wyremontowane pod kierownictwem prof. Smazy, zaliczają się:

  • Pomnik Ofiar Kosaczowa na cmentarzu w Kołomyii,
  • Nagrobek Stanisława Moniuszki – żołnierza, powstańca styczniowego na cmentarzu w Gwoźdżcu,
  • Nagrobek Dominika Magnuszewskiego w Gwoźdźcu,
  • Pomnik Adama Mickiewicza w Truskawcu,
  • Nagrobek Romana Wybranowskiego we wsi Stare Sioło,
  • Pomnik Żołnierzy II Brygady Legionów, poległych w 1915 w Rafajłowej,
  • Symboliczny nagrobek Józefa Dwernickiego we Lwowie,
  • Pomnik Adama Mickiewicza w Dobromilu,
  • Pomnik Adama Mickiewicza w Zbarażu,
  • Nagrobek Ks. Zygmunta Lewickiego w Wilnie,
  • Nagrobek Kazimierza Malanowicza na Cmentarzu Antokolskim w Wilnie.

W 2013 roku otrzymał zlecenie na prace przy nagrobku polskich artystów na cmentarzu Campo Verano, co świadczy o jego wysokiej renomie w dziedzinie konserwacji.

Nagrody i Odznaczenia

Janusz Smaza zdobył wiele prestiżowych nagród i odznaczeń podczas swojej działalności, co potwierdza jego wpływ na kulturę i sztukę.

  • srebrny Krzyż Zasługi, 2004,
  • srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, 2007,
  • Order Świętego Sylwestra,
  • nagroda im. ks. Janusza Stanisława Pasierba „Conservator Ecclesiae”, 2007,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, 2015,
  • nagroda „Przeglądu Wschodniego” im. Aleksandra Gieysztora, 2015,
  • nagroda Kustosz Pamięci Narodowej, 2016,
  • tytuł Przyjaciel Zakonu Paulinów, 2017,
  • złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, 2017.

Przypisy

  1. 2015_6_226 kopia.indd [online], lwow.com.pl [dostęp 23.04.2024 r.]
  2. Prof. dr hab. Janusz Stefan Smaza, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 17.05.2022 r.] 
  3. Kustosz Pamięci Narodowej 2016. ipn.gov.pl. [dostęp 01.03.2018 r.]
  4. III Gala Fundacji Dziedzictwa Kulturowego MKiDN – 2017 [online], mkidn.gov.pl [dostęp 18.11.2017 r.] 
  5. Nagrobek artystów polskich na Campo Verano w Rzymie. dziedzictwo.org. [dostęp 25.05.2014 r.]
  6. Kościół pw. św. Mikołaja w Kamieńcu Podolskim. dziedzictwo.org. [dostęp 25.05.2014 r.]
  7. Ryszard Brykowski: Ośrodek ds. polskiego dziedzictwa kulturowego poza granicami kraju stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Kwiecień 1993 – kwiecień 1996. Ochrona Zabytków 50/1, s. 84–90, 1997. [dostęp 03.06.2017 r.]
  8. W Wilnie odnowiono nagrobek ks. Zygmunta Lewickiego. [dostęp 03.06.2017 r.]
  9. Odnowione pomniki [online], rossa.lt [dostęp 18.11.2017 r.]
  10. Laureaci nagrody im. ks. Janusza Stanisława Pasierba Conservator Ecclesiae.
  11. Krzyż dla konserwatora krzyży. [dostęp 03.06.2017 r.]
  12. M.P. z 2015 r. poz. 437.
  13. Prof. Janusz Smaza Przyjacielem Zakonu Paulinów. [dostęp 03.06.2017 r.]
  14. Tu leżą ci, którzy zginęli za Polskę. polskieradio.pl, 25.08.2012 r. [dostęp 25.05.2014 r.]
  15. Podnoszenie z martwych. sprawynauki.waw.pl, 01.08.2005 r. [dostęp 25.05.2014 r.]
  16. a b c Who is who w Polsce. Encyklopedia biograficzna z życiorysami znanych Polek i Polaków, Hübners blaues Who is Who, Zug 2007 (dodatek CD).
  17. a b Dr hab. Janusz Smaza, prof. ASP.
  18. Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis.

Oceń: Janusz Smaza

★★★★★
Średnia ocena:4.73 Liczba ocen:22