Muzeum Miejskie w Wadowicach

---

Budynek

Muzeum znajduje się w jednej z najstarszych kamienic w Wadowicach. To klasycystyczne dzieło architektury w stylu dworku sięga początków XIX wieku i stanowi istotny element historyczny tego miejsca.

Charakterystycznym aspektem budynku jest jego przedsionek, z balkonem umiejscowionym nad nim, które razem tworzą efektowny ryzalit frontowy. Balkon przyciąga uwagę dzięki kanelowanym kolumnom jońskim, które podtrzymują belkowanie oraz trójkątny przyczółek nad wejściem.

Dodatkowo budynek wyróżnia się obecnością przelotowej sieni, co dodaje mu niepowtarzalnego charakteru.

Ważnym faktem jest to, że budynek został wpisany do rejestru zabytków pod numerem rej.: A-457/86 w dniu 7 listopada 1986 roku.

Historia

Na przełomie XIX i XX wieku, kamienica, która teraz stanowi część Muzeum Miejskiego, była własnością zamożnej wadowickiej rodziny Schwartzów. Później przeszła w ręce Marii ze Schwartzów Gedlowej (1865-1947), małżonki Mieczysława Władysława Gedla (1852-1901), doktoranta nauk medycznych oraz aktywnego członka Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Kolejnym, znaczącym właścicielem budynku był doktor Jan Moskała (1868-1944), lekarz o renomowanej pozycji, który świadczył usługi medyczne mieszkańcom Wadowic jeszcze przed wybuchem I wojny światowej. Po jego śmierci, Moskała przekazał tę nieruchomość w testamencie Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, aby służyła celom naukowo-badawczym.

W okresie międzywojennym, na parterze budynku działała „Mleczarnia Hygieniczna”, jadłodajnia prowadzona przez Marię i Alojzego Banasiów. To właśnie tam, po śmierci matki Emilii, młody Karol Wojtyła stołował się wraz z ojcem. Ich syn, Jan Banaś (1917-1943), był szkolnym kolegą przyszłego papieża, a w „Mleczarni Hygienicznej” mieściła się również siedziba klubu piłkarskiego „Polonia” Wadowice.

Po zakończeniu II wojny światowej, w 1946 roku, budynek przez krótki czas pełnił funkcję szkoły handlowej. W 1968 roku Uniwersytet Jagielloński, jako spadkobierca majątku po dr. Moskale, przekazał budynek miastu Wadowice. W latach 1979-1994 w budynku znajdowała się siedziba Towarzystwa Miłośników Ziemi Wadowickiej (TMZW), a także biuro PTTK oraz Dział Zbiorów Specjalnych w miejskiej bibliotece. W piwnicach lokalizowała się galeria Biura Wystaw Artystycznych, a w dłuższym czasie w budynku znajdowały się mieszkania prywatne.

Na piętrze, na podstawie zbiorów TMZW, miały miejsce wystawy twórczości artystycznej oraz wydarzenia historyczne. W 1991 roku otwarto ekspozycję Zygmunta Krausa, która była poświęcona katastrofie amerykańskiego bombowca B-24 „Hell’s Angel”, który rozbił się w 1944 roku w Zygodowicach. Z dniem 1 stycznia 1996 roku, władze miasta ustanowiły zinstytucjonalizowane muzeum – Zbiory Historyczne Ziemi Wadowickiej, które prezentowało wystawę Z. Krausa oraz okazjonalne eksponaty związane z sztuką i historią regionu.

W październiku 2000 roku, ZHZW połączyło swoje siły z Wadowickim Domem Kultury, tworząc jedną instytucję – Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity. Od tego momentu Muzeum Miejskie działa jako integralna część tej placówki, kontynuując swoją bogatą tradycję i misję w zakresie zachowania lokalnej historii oraz kultury.

Zbiory

Zbiory Muzeum Miejskiego w Wadowicach bazują na różnorodnych eksponatach zgromadzonych przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Wadowickiej, a także na muzealiach, które zostały nabyte lub ofiarowane w ramach darowizn. Aktualnie kolekcja muzeum obejmuje ponad 2000 eksponatów, które są niezwykle cennym źródłem informacji związanym z historią regionu. W skład tej kolekcji wchodzą m.in. obrazy, grafiki oraz archiwalne dokumenty, takie jak dyplomy, świadectwa, fotografie, pocztówki i mapy, które chronią pamięć o przeszłości Wadowic.

Malarstwo i rzeźba

Muzeum Miejskie dysponuje także bogatymi zbiorami malarstwa i rzeźby, które obejmują różnorodne techniki, w tym obrazy olejne, akwarele, ryciny, grafiki oraz rzeźby i kafle autorów związanych z miastem oraz okolicami. Wśród najznamienitszych artystów, których prace można podziwiać, znajdują się: Wincenty Bałys, Ludwik Jach junior, Ludwik Jach senior, Józef Jura, Karol Pustelnik oraz Franciszek Suknarowski. Oprócz tego, w zbiorach muzeum znajdują się również dzieła współczesnych artystów, takich jak M. Filek, K. Jankowska, J. Koman, R. Kurdziel, J. Kurnik, R. Kwaśny, T. Kwiatkowski, M. Łasak, Z. Połącarz, K. Sowińska i A. Zieliński.

---

Oceń: Muzeum Miejskie w Wadowicach

---