Wadowicka Biblioteka Publiczna to ważna samorządowa instytucja kultury, która jest organizowana przez Gminę Wadowice. Ta instytucja pełni istotną rolę w życiu kulturalnym regionu, łącząc mieszkańców z zasobami literackimi oraz edukacyjnymi.
Na podstawie porozumienia zawartego 1 grudnia 1999 roku pomiędzy Zarządem Miejskim w Wadowicach a Zarządem Powiatu, Wadowicka Biblioteka Publiczna pełni również funkcję Biblioteki Powiatowej. Taki układ umożliwia lepszą koordynację działań bibliotecznych na szerszym poziomie.
Siedziba biblioteki znajduje się pod adresem ul. Legionów 1 w Wadowicach, co czyni ją dostępną dla wszystkich zainteresowanych. Warto zaznaczyć, że biblioteka działa w ramach krajowej sieci bibliotecznej, co pozwala jej na wymianę zasobów oraz współpracę z innymi bibliotekami w kraju.
Historia
Tradycje czytelnicze Wadowic mają bogatą historię, która sięga drugiej połowy XIX wieku. Czas ten był ściśle związany z działalnością lokalnych oficyn wydawniczych, zwłaszcza z wydawnictwem Foltinów. Oprócz drukarni i księgarni, firma ta prowadziła również wypożyczalnię książek, co znacząco wpłynęło na rozwój czytelnictwa w tym regionie.
Rok 1889 okazał się przełomowy dla wadowickiego życia kulturalnego z chwilą powstania Czytelni Mieszczańskiej, która swoją siedzibę miała przy ul. Krakowskiej. Miejsce to stało się prawdziwym centrum kulturalnym, w którym obok bogatego księgozbioru znajdowała się także sala teatralna i balowa.
Ogromny wkład w rozwój lokalnego czytelnictwa miało Towarzystwo Szkół Ludowych, działające w latach 1891-1939. Wadowickie Koło T.S.L. im. St. Staszica dysponowało własną biblioteką i udostępniało książki z Centrali T.S.L. W 1908 roku powstało Towarzystwo Urzędnicze im. Wł. Jagiełły, zwane Jagiellonką, które miało bogaty księgozbiór. W okresie międzywojennym funkcjonowały także inne biblioteki, takie jak Biblioteka Czytelni Żydowskiej, Biblioteka Akcji Katolickiej, biblioteki Zgromadzenia OO. Karmelitów oraz Biblioteka Wojskowa R.P.P. i wiele szkół.
Te tradycje przyczyniły się do wzrostu aktywności związanej z czytelnictwem już wkrótce po zakończeniu drugiej wojny światowej. Powstały wówczas prywatne wypożyczalnie książek. Najpierw działała wypożyczalnia „Kultura” w kamienicy Foltinów, a następnie „Kultura i Sztuka” prowadzona przez Tadeusza Pawłęgę, która pomimo licznych trudności przetrwała do początku lat 70. XX wieku.
W kontekście powojennej historii, biblioteka w Wadowicach miała wielu dyrektorów, którzy przyczyniali się do jej rozwoju. Oto lista dyrektorów:
- 1949-1956 – Amalia Kuzia,
- 1956-1970 – Jan Andryszczak,
- 1970-1972 – Eulalia Dziedzic,
- 1973-1982 – Adam Ryszard Fajfer,
- 1982-1993 – Jan Sobota,
- 1993-1995 – Maria Koczur,
- od 1995 – Bożena Płonka.
Aby lepiej zrozumieć rozwój biblioteki, warto zapoznać się z wydarzeniami kluczowymi, które miały miejsce po II wojnie światowej:
01.09.1946 | Rozpoczęcie działalności Powiatowej Biblioteki Publicznej w Wadowicach, której kluczowym celem było stworzenie sieci bibliotecznej w obrębie powiatu. | |
16.01.1949 | Otwarcie Miejskiej Biblioteki Publicznej zlokalizowanej przy ul. Lwowskiej. | |
1953 | Przeniesienie siedziby Miejskiej Biblioteki Publicznej do Wadowickiego Domu Kultury. | |
1957 | Połączenie Miejskiej Biblioteki Publicznej z Biblioteką Powiatową, co skutkowało nadaniem nowej nazwy: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna. | |
1967 | Utworzenie Oddziału dla Dzieci. | |
1968 | Otworzenie Filii Nr 1 na os. XX-lecia. | |
1974 | Utworzenie Filii Nr 2 przy ul. Mickiewicza. | |
1975 | Zmieniono nazwę na Miejską Bibliotekę Publiczną z poszerzonym zakresem działania obejmującym placówki byłego powiatu. | |
1978 | Przeniesienie Filii Nr 1 na os. Kopernika. | |
1983 | Przeniesienie Filii Nr 3 na ul. Sienkiewicza. | |
1983 | Przeniesienie siedziby Biblioteki Głównej na ul. Dzierżyńskiego (obecnie ul. Legionów). | |
1986 | Nadanie imienia dr Józefa Putka. | |
1990 | Przeniesienie Oddziału dla Dzieci na ul. Legionów. | |
1991 | Przejęcie Biblioteki przez samorząd gminny oraz ograniczenie zakresu działalności do terenu gminy Wadowice. | |
1999 | Zawarcie porozumienia w sprawie wykonywania zadań biblioteki powiatowej dla powiatu Wadowickiego. | |
26.04.2000 | Nadanie nowej nazwy – Wadowicka Biblioteka Publiczna. | |
2006-2008 | Modernizacja budynku Biblioteki przy ul. Legionów. |
Działalność
Celem instytucji jest zaspokajanie różnorodnych potrzeb czytelniczych oraz informacyjnych mieszkańców regionu. Wadowicka Biblioteka Publiczna szczególnie angażuje się w gromadzenie materiałów związanych z historią oraz bieżącym życiem miasta i powiatu. Biblioteka prowadzi działalność związaną zarówno z gromadzeniem, jak i z opracowaniem oraz udostępnianiem zbiorów.
Ta instytucja jest nie tylko miejscem przechowywania książek, ale także funkcjonuje jako centrum edukacyjne oraz ośrodek kultury i oświaty. W jej ramach działa Dyskusyjny Klub Książki, który jest przeznaczony dla dorosłych, a także organizowane są różnorodne wystawy oraz spotkania, które mają na celu promowanie czytelnictwa.
W bibliotece odbywają się również liczne zajęcia literackie, plastyczne oraz czytelnicze, znacznie skupiające się na najmłodszych czytelnikach. Wśród cyklicznych wydarzeń wyróżniają się: Akademia Przedszkolaka oraz Akademia Małego Wadowiczanina, które cieszą dużą popularnością.
Wadowicka Biblioteka Publiczna w znaczący sposób korzysta z nowoczesnych technologii elektronicznych. Systemy te są zastosowane m.in. w zakresie rejestracji czytelników oraz wypożyczeń. Dodatkowo biblioteka tworzy oraz udostępnia bazy danych, takie jak „Bibliografia Małopolski”, która jest częścią ogólnopolskiej sieci bibliografii regionalnych.
Współpraca z Fundacją Ośrodka KARTA prowadzi do powstania bazy o nazwie „Otwarty System Archiwizacji”, co stanowi kolejny krok w kierunku nowoczesnego podejścia do zarządzania informacją.
Udostępnianie zbiorów odbywa się w ramach zaawansowanego systemu komputerowego SOWA, co stanowi gwarancję sprawności i efektywności. Poza tym Wadowicka Biblioteka Publiczna pełni funkcję powiatowej biblioteki, która koordynuje działalność oraz sprawuje nadzór merytoryczny nad dziesięcioma bibliotekami gminnymi, a także trzydziestoma sześcioma filiami bibliotecznymi w regionie.
Zbiory
Księgozbiór biblioteki jest imponujący, licząc ponad 100 tysięcy egzemplarzy książek. W jego skład wchodzi zarówno kanon literatury pięknej, jak i prace polskie oraz zagraniczne.
W ofercie znajdują się również:
- lektury szkolne dla dzieci i młodzieży,
- opracowania lektur,
- bibliografie,
- monografie literackie,
- encyklopedie,
- informatory,
- leksykony,
- słowniki,
- wydania naukowe oraz popularnonaukowe z różnych dziedzin,
- czasopisma oprawne,
- ponad 30 tytułów czasopism bieżących,
- wydawnictwa multimedialne,
- audiobooki,
- zbiory specjalne i regionalne.
Wśród zbiorów szczególną uwagę zwracają dokumenty życia społecznego, protokoły z sesji Rady Miejskiej oraz uchwały Rady Powiatowej. Dodatkowo, biblioteka ma w swojej ofercie ponad 160 tytułów „książek mówionych” na kasetach magnetofonowych, przeznaczonych dla osób niewidomych i niedowidzących.
W wyniku współpracy ze Stowarzyszeniem Larix, biblioteka dysponuje także ponad 2 tysiącami tytułów na płytach CD, które można nagrywać na urządzenia typu Czytak Plus.
Czytelnicy Wadowickiej Biblioteki Publicznej mają możliwość korzystania z elektronicznego katalogu oraz zarządzania swoim kontem bibliotecznym za pośrednictwem Internetu.
Placówki
W Wadowickiej Bibliotece Publicznej można znaleźć różnorodne placówki, które oferują szeroką gamę usług dla wszystkich miłośników książek. W szczególności wyróżniają się następujące miejsca:
- Biblioteka Główna – obejmuje Wypożyczalnię dla Dorosłych, Oddział dla Dzieci i Młodzieży oraz Czytelnię, w której dostępny jest także punkt tzw. „Książki mówionej”,
- Filia Nr 1 – zlokalizowana przy osiedlu Kopernika 10/11,
- Filia Nr 2 – położona przy ul. Sienkiewicza 31 (czynna do lipca 2020 roku),
- Filia w Choczni – mieści się przy ul. Kościuszki 183,
- Filia w Wysokiej – znajduje się pod adresem 194.
Przypisy
- Rada Miejska wR.M. Wadowicach, Uchwała nr XVI/150/2019 z dnia 19.12.2019 r.
- Urząd MiejskiU.M. Wadowice, Akademia przedszkolaka | Wadowice [online], wadowice.pl [dostęp 10.03.2020 r.] (pol.).
- Wadowicka Biblioteka Publiczna [online], www.biblioteka-wadowice.pl [dostęp 14.04.2020 r.]
- Honorat CzesławH.C. Gil, Wadowickie muzy 1918-1939 [online], bazhum.muzhp.pl [dostęp 04.03.2020 r.] (pol.).
- Czytelnia Mieszczańska wróciła po latach [online], wadowiceonline.pl [dostęp 04.03.2020 r.]
- Foltin – Wadowiczanie [online], wadowiczanie.pl [dostęp 04.03.2020 r.]
- a b c Historia, Wadowicka Bibliotek Publiczna [dostęp 08.05.2020 r.] Brak numerów stron w książce
- a b c d KonradK. Meus KonradK., BożenaB. Płonka BożenaB., Zarys czytelnictwa i historii bibliotek publicznych w Wadowicach, Wadowice, 2016. Brak numerów stron w książce
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Krzyż Katyński w Wadowicach | Skawa Wadowice | Zakład Karny w Wadowicach | Maspex | Pomnik Jana Pawła II w Wadowicach | I Liceum Ogólnokształcące im. Marcina Wadowity w WadowicachOceń: Wadowicka Biblioteka Publiczna